Tuzluca'nın Düşman İşgalinden Kurtuluş Yıldönümü

Tuzluca'nın Düşman İşgalinden Kurtuluş Yıldönümü

Yazar Rufat Güler Tuzluca'nın düşman işgalinden kurtuluşu yıldönümünü kutladı ve önemli tarihi bilgilerle o dönemi aydınlattı.

A+A-

Bölgede 1747 yılında Hanlık idaresi kurulmuş ve 1828 yılına kadar Revan Hanlığına bağlı olarak 81 yönetilmiştir. Revan Hanlığı yönetimindeki Tuzluca ilçesinin bulunduğu alan yöredeki Aras ırmağının kolları olan iki çay (akarsu) dikkate alınarak Derekent - Perçinis mahalı olarak adlandırılmıştır.

Çarlık Rusya Revan Hanlığını yıkıp 1828 yılında ortadan kaldırarak topraklarına katmıştır. Rus Çarlığı Kağızman ve Beyazıt sancaklarına komşu olan ovanın bütününü Surmalı Uyezdi ( Surmalu Sancağı) adıyla bir yönetim bölgesi yaparak Revan vilayetine bağlamış ve 1917 yılına kadar 89 yıl yönetmiştir. Bölgede hakimiyetini sağlamlaştıran Rus Çarlığı yeni idari düzenlemeler yaparak, yörenin tamamını Sürmeli sancağı adını vererek Iğdır, Aralık ve Kulp ( Tuzluca) olmak üzere üç ayrı birime ayırmıştır. Yine bu düzenleme ile Tuzluca yöresinde Kulp, Oğurca ve Güllüce olmak üzere üç ayrı merkez oluşturulmuştur.

Önceki adı Kulp olan Tuzluca ilçesi birçok medeniyete ev sahipliği yapmış eski bir Türk yurdu olup, 7 Ekim 1920 tarihinde Rus işgalinden kurtulmuş ve 1923 tarihinde ilçe olmuştur. 1934 Yılında ilçede bulunan kaya tuzundan esinlenilerek Kulp ismi Tuzluca olarak değiştirilmiştir. Yer yüzü şekilleri bakımında dağlar çoğunluktadır.
İl Merkezine 39 Km. uzaklıkta olup, yüzölçümü 1254 Km2'dir. İlçenin doğusunda Ermenistan ve Aras Nehri, kuzeyinde Kars'ın Digor İlçesi, batısında Ağrı dağı, güneyinde ise Iğdır İli bulunmaktadır. Yüzölçümü ile Iğdır'ın en büyük ilçesidir.
     
Tuzluca 43,07 Doğu boylamı ile 38,35 Kuzeyde olup, Iğdır'a 39 Km uzaklıkta Iğdır-Kars karayolu üzerinde, 1254 km2'lik yüz ölçümü ile Iğdır'ın en büyük ilçesidir. Iğdır ili topraklarının (3,539 km2) yaklaşık % 35,4’ünü oluşturmaktadır. Doğuda Iğdır ili Batıda Kars'ın Kağızman ilçesi, Kuzeyde Ermenistan (18 Km.lik sınır) ve Kars'ın Digor ilçesi Güneyde ise Ağrı'nın Doğubeyazıt ve Taşlıçay İlçeleri ve Ağrı merkez ile sınırlıdır. İlçe merkezinin Denizden yüksekliği 975 metredir.

Tuzluca 7 Ekim 1920 yılında 89 yıl Rus işgali 3 yıl Ermeni zülüm ve soykırımından sonra işgalden kurtarılarak Anavatan Türkiye topraklarına dahil edilmiştir. Tuzluca 1927 yılına kadar Beyazıt vilayetine 1927-1934 yılları arasında Ağrı iline, 1934-1992 yıllarında Kars iline 1992 yılında Iğdır’ın il olması ile Iğdır iline bağlandı. 
   
Tuzluca ilçesinin sınırlarında iki defa bazı değişiklikler yapılmıştır. İlki 17.01.1961 yılında gerçekleştirilmiş, ilçenin batı bölümünde bulunan Aşağı Dut köyü ile buraya bağlı Yukarı Dut mahallesi, Güvendik köyü, Aktaş köyü ( Kürt Aktaş) ve Karacaören ( Karacaviran) köyleri Kağızman ilçesi sınırlarına dahil edilerek bu ilçeye bağlanmıştır. Yine 2001 yılında yapılan başka bir düzenlemeyle Tuzluca’nın kuzeyinde Aras ırmağınızın güney bölümünde yer alan Aşağı Çıyrıklı köyü ve buraya bağlı Yukarı Çıyrıklı Mahallesi  Kağızman ilçesinden alınarak Tuzluca ilçesine bağlanmıştır.

Iğdır merkez ilçesi hariç en büyük yüzölçüm ve nüfusa sahip Tuzluca ilçesi 81 köy ile birinci sıradadır. Tuzluca ilçesi Türkiye, İran, Nahçivan, Ermenistan ve Iğdır karayolu güzergahı üzerinde önemli bir geçit bölgesidir. Verimli tarım alanları, dağ ve yaylaları, eski İpek yolu üzerinde, Türkiye’nin yüz yıllık ihtiyacını karşılayacak kaya tuzu madenine sahip, 35 dönümlük tuz mağaraları, astım hastalarına hizmet veren şifa merkezi, gökkuşağı

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.