Bilinen en eski Töresi ve Türk Anayasası

Bilinen en eski Töresi ve Türk Anayasası

Ey Türk oğuz beyleri, ey milletim işitin! Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe senin İlini ve Töreni kim bozabilir?

A+A-

Batılıların övündüğü Mağna Carta libertatum’dan 480 yıl önce ,

735 Yılında yazılmış Bilge Kağan yazıtı

bilinen en eski Türk Anayasasıdır .

 

Anayasa Metni

 

1-Tengri (yaratan) tektir. 

 

2-Her kim Tengriden kut almak (mutlu mesut olmak; bahtı açık olmak) dilerse, başkasına yakarmasın. 

 

3- Bir il, bir Kağan, bir Tengri.

 

4-Bir kına iki kılıç girmez. 

Bir hatun iki er alamaz ve bir budunda iki töre olmaz. Töre tektir. Töre keskin ve kesindir. Kim ki töre uya kutlanır. Kim ki töreye kıya katlanır. 

 

5-kimse töreden üstün değildir. Birlik  ve dirlik için töre budur.(Anayasanın üstünlüğü )

 

6-Bir çoban sürüsünden, bir er ailesinden, bir Kağan budunundan sorulur.

 

7-her er eşine, atına,pusatına sahip çıkacak. 

 

8- Ana babaya ve ataya tâzim durulacak.

 

9-Hısmına sarılacak, komşusunu gözetecek. 

 

10-Er kişi yalan söylemeyecek 

 

11-Mal çalan, mülk çalan misliyle ödeyecek. Hesabı ya malıyla ya canıyla sorulacak. 

 

12-kim ki bir ırza musallat olursa, canından olacak. 

 

13-Her kim olursa olsun haksız, aldatıcı iş tutarsa hesabı hemen sorulacak. 

 

14-Cenkten beri duran ya da kaçan tamuya (cehennem)uçacak. 

 

15-Aman dileyene kılıç üşürülmeyecek, sığınana arka dönülmeyecek. 

 

16-Baş kaldıranın başı alınacak hak isteyenin hakkı verilecek. 

Hiç kimse üstünlük taslamayacak ne ak etin karadan ne kara’nın kızıldan ne kızılın sarıdan farkı olmayacak. (Yasalar önünde eşitlik)

 

18-Kin ve gururdan uzak olunacak 

 

19-Mazluma merhamet, zalime azap duyulacak.

 

20-Zayıfa, yaralıya, çocuğa ve kadına el kaldırmayacak. (Pozitif ayrımcılık)

 

21-Kızı isteyen Kağan da olsa, beyde olsa kız istediğine verilecek.

 

22-Gereksiz yere ağaç kesmeyeceksin, suyu kirletmeyeceksin.(Çevrecilik)

 

23-bilmeyip de bildim demeyeceksin, bilene danışacaksın.

 

 24-Bugünün işini yarına bırakmayacaksın.

 

25-Kusuru görmeyecek, kusur aramayacaksın. 

 

26-Güçlü iken affet zayıfken sabret.  

 

27 -Yazgına asi olma. (Kadere inanmak)

 

28 -Yaptığın iyiliği unut yapılan iyiliği unutma. 

 

29 -Herkes adaletle iş görecek.(Her şeyin başı adalet)

 

30-Her ne edersen et, yargılanacağını her daim akılda tut.(Ahiret ve hesap günü)

 

 31-Milletine yaban kalma. İpeğin iyisine, sözün güzeline kanma, onlara boyanma.

 

32 -Kağan odur ki adalet üstün tutsun,töreyi yaşatsın. 

Töre yok olursa il yok olur. İl olmazsa budun kul olur.(Anayasasız,hukuksuz devlet yaşayamaz) 

 

33 -Ey Türk oğuz beyleri, ey milletim işitin!

Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe senin İlini ve Töreni kim bozabilir?

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.